Tegenwoordig leven we in een drukke samenleving waarin we continu onder druk staan, zowel op werk als privé. We hebben het gevoel altijd “aan” te moeten staan, waardoor je je eigen grenzen overschrijdt. Een burn-out is een signaal dat je beter op je grenzen moet letten en voor jezelf moet zorgen.
Misverstanden rondom een burn-out
Er bestaan veel misverstanden rondom een burn-out, waardoor de ernst ervan vaak wordt onderschat. Sommige mensen denken dat een burn-out alleen voorkomt bij mensen die te hard werken of niet stressbestendig zijn. Dit is onjuist, want een burn-out kan iedereen overkomen, ongeacht werktempo of persoonlijkheid. Een andere misvatting is dat een burn-out simpelweg door uitrusten kan overgaan. Rust is zeker belangrijk tijdens het herstel, maar er is meestal een meer gerichte aanpak nodig. Daarnaast wordt soms gedacht dat een burn-out een teken van zwakte is. In dit blog tekst leggen we uit waarom dit niet klopt. Verder geven we praktische tips om met een burn-out om te gaan.
Een burn-out: wat is het?
Ernstige fysieke en mentale uitputting door langdurige stress kan wijzen op een burn-out. Je kunt klachten ervaren als vermoeidheid, concentratieproblemen, prikkelbaarheid en slaapstoornissen. Bij onvoldoende herstel blijft je lichaam continu energiereserves aanspreken. Deze klachten houden vaak langer dan zes maanden aan.
Een burn-out kan ontstaan door te veel druk, bijvoorbeeld thuis, op het werk of tijdens een studie. Grote levensveranderingen, zoals een ontslag, een overlijden of een ernstige ziekte, kunnen ook een rol spelen. Daarnaast kunnen perfectionisme of langdurige prestatiedruk bijdragen aan het ontstaan van een burn-out. Het kan ook zijn dat je onvoldoende sociale steun ervaart, wat het risico op een burn-out vergroot.
Wat is het verschil met overspannen zijn?
Het verschil tussen een burn-out en overspanning zit vooral in de duur en intensiteit van de klachten. Bij overspanning gaat het vaak om een kortdurende periode van stress. Bij een burn-out duurt de fysieke en mentale uitputting langer dan zes maanden. Deze uitputting is ingrijpender dan bij overspanning.
De symptomen
Tijdens een burn-out heb je het gevoel dat je geen controle meer hebt over je functioneren. Er is sprake van extreme vermoeidheid en emotionele uitputting. Daarnaast kunnen klachten zoals concentratieproblemen en slaapstoornissen een rol spelen. Vaak kun je niet tegen drukte of lawaai en heb je last van piekeren, huilbuien, hartkloppingen of maagklachten. Deze klachten kunnen leiden tot een lager zelfbeeld en een verminderde eetlust.
Wat je zelf kunt doen
Er zijn verschillende manieren om een burn-out te voorkomen of te verlichten. Het is bijvoorbeeld belangrijk om gedurende de dag korte pauzes te nemen. Probeer werk niet mee naar huis te nemen, door bijvoorbeeld je werktelefoon na werktijd uit te zetten. Plan daarnaast in je vrije tijd activiteiten die je leuk vindt of waar je rustig van wordt. Denk hierbij een wandeling maken of iets creatiefs doen. Luister goed naar je lichaam en neem rust zodra je merkt dat dit nodig is.
Beweging en gezond eten helpen je energielevel op peil te houden. Bij tegenslagen is het belangrijk jezelf de tijd te geven om te herstellen en steun te zoeken bij je naasten. Vermijd alcohol en drugs, aangezien deze het herstel kunnen vertragen. Probeer bovendien dagelijks kleine taken af te ronden om je ritme zo goed mogelijk te behouden. Lees hier meer tips voor een gezonde levensstijl.
Hulp en behandeling
Als je er zelf niet uitkomt, is het belangrijk professionele hulp te zoeken. Een huisarts of bedrijfsarts kan je doorverwijzen naar een praktijkondersteuner, psycholoog of een andere specialist voor een behandelplan. Therapieën zoals cognitieve gedragstherapie helpen je negatieve gedachten en patronen te herkennen en om te buigen naar positieve, ondersteunende denkpatronen. Ook kun je steun zoeken bij lotgenoten om je veerkracht te bevorderen, bijvoorbeeld in een praatgroep.
Je kunt ook kiezen voor transformational coaching. Deze vorm van coaching is gericht op het herstellen van balans, het vergroten van veerkracht en het ontwikkelen van persoonlijke groei. Door begeleiding op maat leer je je grenzen beter kennen, stress te reguleren en een gezonder ritme op te bouwen.
Hoe gaat het verder?
Het herstellen van een burn-out kost veel tijd en geduld. Erken je gevoelens, neem voldoende rust en zoek steun in je omgeving. Op deze manier kun je het dagelijks leven langzaam weer oppakken. Het is belangrijk dat je jezelf niet te veel druk oplegt en niet te snel wil gaan. Professionele hulp in combinatie met zelfzorg vergroot de kans op herstel en helpt bij het voorkomen van een burn-out.
Onthoud: een burn-out is geen falen. Het is een signaal dat er iets moet veranderen in je leven. Als je dit signaal serieus neemt en de juiste stappen zet, kun je sterker en veerkrachtiger verdergaan.
